ការបង្ខំឲ្យរៀបការនៅក្នុងឆ្នាំ ១៩៧៥ ក្រោមរបបឃោរឃៅខ្មែរក្រហមអ្នកស្រីនាងគឺជាជនរងគ្រោះនៃបទឧក្រិដ្ឋមួយដែលប្រហែលជាមិនអាចត្រូវបានគេធ្វើការស៊ើបអង្កេតនៅក្នុងសាលាក្តីខ្មែរក្រហមពីបទឲ្យពពោះដោយបង្ខំនោះទេ។
ទោះបីជាបច្ចុប្បន្ននេះសាលាក្តីខ្មែរក្រហមកំពុងស្តាប់សក្ខីកម្មពីជនរងគ្រោះ និងអ្នកជំនាញស្តីពីបទចោទប្រកាន់នៃការឲ្យរៀបការទាំងបង្ខំដែលអ្នកតស៊ូមតិផ្នែកច្បាប់បាននិយាយថាតុលាការបានសម្រេចកាលពីដើមឆ្នាំនេះថាខ្លួននឹងមិនធ្វើការស៊ើបអង្កេតករណីឲ្យពពោះដោយបង្ខំថាជាបទឧក្រិដ្ឋដាច់ដោយឡែកពីគ្នានោះទេ។
ការសម្រេចនេះធ្វើឲ្យអ្នកតំណាងជនរងគ្រោះទាំងនោះមានការខកចិត្តយ៉ាងខ្លាំងដោយពួកគាត់មើលឃើញថាវាជាការបាត់បង់ឱកាសដើម្បីធ្វើការស៊ើបអង្កេតលើបទឧក្រិដ្ឋដែលទាក់ទងទៅនឹងការឲ្យពពោះដោយបង្ខំ។
ការសម្រេចនោះក៏មានន័យផងដែរថាការឲ្យពពោះដោយបង្ខំជាបទឧក្រិដ្ឋមួយដែលមិនទាន់មានសាលាក្តីព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិណាមួយយកមកកាត់ទោសនៅឡើយ។
បម្រើអង្គការ
អ្នកស្រីនាងពេលនេះមានអាយុ ៦១ ឆ្នាំហើយអ្នកស្រីបានរៀបរាប់ប្រាប់ពីវិធីដែលគេបង្ខំឲ្យអ្នកស្រីរៀបការក្នុងឆ្នាំ ១៩៧៥ ជាមួយបុរសពិការម្នាក់ពីការប្រយុទ្ធគ្នានៅក្នុងសមរភូមិ។ អ្នកស្រីមិនដូចជាជនរងគ្រោះដទៃទៀតដែលត្រូវគេបង្ខំឱ្យរៀបការនោះទេគឺអ្នកស្រីហ៊ានប្រកែកតវ៉ា។ អ្នកស្រីនិយាយនៅពេលនោះថា៖ «មិនថាអ្នកធ្វើអ្វីមកលើខ្ញុំមិនថាអ្នកយកខ្ញុំទៅទីណាគឺខ្ញុំមិនអាចទទួលយកបានទេ»។
ពេលឃើញអ្នកស្រី យំ លោកមេឃុំមានចិត្តអាណិតអ្នកស្រីព្រោះលោកមេឃុំធ្លាប់ឃើញអ្នកស្រីខិតខំធ្វើការងារ។ ប៉ុន្តែលោកមេឃុំបានរៀបចំអាពាហ៍ពិពាហ៍មួយផ្សេងទៀតឲ្យអ្នកស្រីហើយម្តងនេះគេរៀបចំឲ្យអ្នកស្រីរៀបការជាមួយនឹងយុវជនដែលជាយោធាម្នាក់។
អ្នកស្រីនិយាយថា៖ «លើកទីពីរនេះខ្ញុំមិនហ៊ានប្រកែកទេ។ ខ្មែរក្រហមបានគំរាមឪពុកម្តាយរបស់ខ្ញុំហើយខ្ញុំមានការបារម្ភពីសុវត្ថិភាពរបស់ពួកគាត់យ៉ាងខ្លាំង។ ពួកគេបានគំរាមថានឹងវាយធ្វើបាបខ្ញុំហើយនឹងចាប់ខ្ញុំយកទៅដាក់គុក»។
អ្នកស្រី នាង មិនធ្លាប់បាននិយាយជាមួយបុរសនោះទេពីមុនមកគឺគាត់បានឃើញមុខបុរសនោះតែប៉ុន្មានថ្ងៃមុនពេលរៀបការប៉ុណ្ណោះហើយពិធីមង្គលការរបស់អ្នកស្រីគឺមិនមែនមានតែអ្នកស្រីមួយគូនោះទេគឺគេធ្វើពិធីរៀបការរួមគ្នាជាក្រុម មានគូស្វាមីភរិយាដទៃទៀតរហូតដល់ ៦០ គូ។
អ្នកស្រីនាងចងចាំជានិច្ចពីពិធីដែលគេធ្វើនោះគឺមិនដូចជាពិធីអាពាហ៍ពិពាហ៍ដែលជាប្រពៃណីខ្មែរទេគឺមិនមានការជប់លៀងអរសប្បាយអ្វីនោះទេវាគឺជាកាចុះចូលតាមបញ្ជារបស់អង្គការខ្មែរក្រហមតែប៉ុណ្ណោះ។ ពួកគេដឹកនាំដោយប្រើអំណាច។ ពួកគេបានប្រាប់យើងថាអ្នកត្រូវតែបង្កើតកូនឲ្យបានច្រើនដើម្បីបម្រើដល់អង្គការ»។
សម្រាប់មេធាវីតំណាងភាគីស៊ីវិលបញ្ជាក់ថាជនរងគ្រោះនៃឧក្រិដ្ឋកម្មដែលកំពុងត្រូវបានកាត់ទោសនៅសាលាក្តីខ្មែរក្រហមគឺជារឿងសំខាន់ព្រោះវាបង្ហាញពីបទពិសោធរបស់ជនរងគ្រោះផ្សេងទៀត និងធ្វើឲ្យរឿងនេះមានលក្ខណៈទូលំទូលាយដែលគោលបំណងនៃការដឹកនាំនោះគឺវាហាក់ដូចជាការប្រមូលទង់បដិវត្តន៍ (ទស្សនាវដ្តីចលនា) ហើយបើតាមការថ្លែងសុន្ទរកថារបស់មេដឹកនាំខ្មែរក្រហម ប៉ុល ពត និងរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសលោក អៀង សារី គឺពួកគាត់ចង់បង្កើនចំនួនប្រជាជនឲ្យបានច្រើន។
ព្រះរាជអាជ្ញា និងមេធាវីភាគីស៊ីវិលថ្លែងថាការបង្ខំឲ្យរៀបការត្រូវបានរៀបចំឡើងនៅក្នុងផ្នែកមួយដើម្បីធានាថាចំនួនប្រជាជននឹងកើនឡើងទ្វេដងគឺដល់ចំនួន ២០ លាននាក់ក្នុងរយៈពេលមួយទសវត្សរ៍ដោយបន្ថែមថាមនុស្សជំនាន់ថ្មីនៃពួកកម្មាភិបាលបដិវត្តន៍នឹងមិនចម្លងគំរូអាក្រក់មកពីរបបមុនៗ។
មេធាវីការពារក្តីមេដឹកនាំដែលនៅរស់ទាំងពីររូបគឺលោក នួន ជា និងលោក ខៀវ សំផន បានថ្លែងថារបៀបដែលរបបនេះរកវិធីធ្វើឲ្យចំនួនប្រជាជនមានការកើនឡើងគឺមិនមែនតាមរយៈការបង្ខំឲ្យរៀបការនោះទេប៉ុន្តែតាមរយៈការកែលម្អលក្ខខណ្ឌរស់នៅរបស់ប្រជាជន។
ជាបទឧក្រិដ្ឋផ្សេងគ្នា
ខណៈពេលដែលករណីបង្ខំឲ្យពពោះនេះគឺជាបទឧក្រិដ្ឋថ្មីតែតាមពិតវាមានប្រវត្តិយូរមកហើយដែលត្រូវបានគេប្រើជាឧបករណ៍សង្គ្រាម។ នេះបើតាមកំណត់ត្រាថ្មីៗរបស់មេធាវីសិទ្ធិមនុស្សលោកស្រី Mari'a Lobato ស្តីអំពីការបង្ខំឲ្យពពោះក្នុងរបបខ្មែរក្រហម។
នៅក្នុងសៀវភៅកំណត់ត្រានោះលោកស្រី Lobato អះអាងថាការពពោះដោយបង្ខំគួរតែត្រូវបានចាត់ទុកថាជាបទឧក្រិដ្ឋមួយដាច់ដោយឡែកប៉ុន្តែវាទាក់ទងទៅនឹងបទឧក្រិដ្ឋនៃការបង្ខំឲ្យរៀបការដែលកំពុងស្ថិតក្នុងនីតិវិធីរបស់តុលាការ។
ទោះជាយ៉ាងណាការបង្ខំឲ្យពពោះបានក្លាយជាបទឧក្រិដ្ឋអន្តរជាតិដាច់ដោយឡែកគឺមានតែនៅឆ្នាំ ១៩៩៨ ក្នុងលក្ខន្តិកៈទីក្រុងរ៉ូមតែមួយប៉ុណ្ណោះគឺជាសន្ធិសញ្ញាដែលបានបង្កើតតុលាការឧក្រិដ្ឋកម្មអន្តរជាតិ។
ទោះជាយ៉ាងនេះក្តីភាគីមេធាវីដើមបណ្តឹងលោកស្រី Linda Behnke ដែលបានផ្តល់មូលនិធិដោយអង្គការមិនស្វែងរកប្រាក់ចំណេញអាល្លឺម៉ង់ GIZ បានដាក់សំណើមួយនៅក្នុងខែមីនាកន្លងទៅដើម្បីសុំឲ្យមានការស៊ើបអង្កេតមួយសម្រាប់ឧក្រិដ្ឋកម្មនេះចូលទៅក្នុងនីតិវិធីរបស់សាលាក្តីខ្មែរក្រហមក្នុងសំណុំរឿង ០០៤ ប្រឆាំងនឹងជនជាប់ចោទពីររូបបន្ថែមទៀតគឺលោក អៅ អាន និង លោក យឹម ទិត្យ។
លោកស្រី Behnke បានថ្លែងថាបើទោះជាករណីបង្ខំឲ្យពពោះមិនត្រូវបានគេចាត់ទុកជាបទឧក្រិដ្ឋនៅក្នុងឆ្នាំ ១៩៧៥ ហើយលោកស្រីក៏យល់ស្របថាច្បាប់មិនអាចត្រូវបានអនុវត្តជាប្រតិសកម្មក្តីក៏វានៅមានវិសាលភាពដើម្បីធ្វើការពិចារណាលើករណីបង្ខំឲ្យពពោះថាជា «ទង្វើឃោរឃៅមួយ» ក្នុងចំណោមអំពើឃោរឃៅផ្សេងទៀតដែលបានប្រព្រឹត្តដោយរបបនេះហើយវាគួរតែត្រូវបានកាត់ទោស។
លោកស្រី Silke Studzinsky អតីតមេធាវីដើមបណ្តឹងដែលបានដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការនាំយករឿងដែលទាក់ទងនឹងអំពើហិង្សាផ្លូវភេទ និងយេនឌ័រដូចជាការបង្ខំឱ្យរៀបការ និងការរំលោភសេពសន្ថវៈទៅកាន់តុលាការបានយល់ស្របថាការពពោះដោយបង្ខំគួរតែត្រូវបានកាត់ទោសថាជាឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងមនុស្សជាតិហើយលោកស្រីបានស្នើសុំឲ្យធ្វើការស៊ើបអង្កេតលើបញ្ហានេះដូចនៅដើមឆ្នាំ ២០០៨ ពេលដែលលោកស្រីមានវត្តមាននៅសាលាក្តីនេះ។
លោកស្រីថ្លែងថា៖ «ការពពោះដោយបង្ខំគឺវាខុសពីបទឧក្រិដ្ឋបង្ខំឲ្យរៀបការ និងការចាប់រំលោភ។ គ្រោះថ្នាក់ក៏ខុសគ្នាផងដែរ។ មិនមានអង្គហេតុបន្ថែមដើម្បីដាក់បន្ថែមនោះទេ។ សេណារីយ៉ូដែលគេបង្ខំឲ្យគូស្វាមីភរិយារៀបការគឺត្រូវបានគេធ្វើឡើងតាមរយៈការដាក់សម្ពាធ ការធ្វើចារកម្ម ឬការគំរាមកំហែងដើម្បីឲ្យបានគ្រប់ចំនួនដែលគេបង្ខំ។ លោកស្រីថ្លែងថាខ្មែរក្រហមបំបែកបំបាក់ក្រុមគ្រួសារ និងគ្រប់គ្រងការបន្តពូជតាមរយៈការកំណត់ដោយរបបរបស់ខ្លួន។
លោកស្រី Behnke ថ្លែងថា៖ «ការបង្ខំឲ្យរៀបការគឺជាបទល្មើសប្រឆាំងទាំងបុរស និងស្ត្រីចំណែកឯការបង្ខំឲ្យពពោះគឺជាបទល្មើសប្រឆាំងតែចំពោះស្ត្រីទេ «យើងចង់ធ្វើឱ្យបានច្បាស់លាស់ថាយើងនឹងមិនឃើញកុមារណាម្នាក់មានគ្រោះថ្នាក់នោះទេដោយសារតែវាគឺជាស្ថានភាពដែលមានលក្ខណៈធ្ងន់ធ្ងរខ្លាំង។ គ្មាននរណាម្នាក់ចង់ពពោះនោះទេមិនមែនដោយសារតែពួកគាត់មិនចង់បានកូននោះទេប៉ុន្តែដោយសារតែលក្ខខណ្ឌ»។
លោកស្រី Behnke ថ្លែងថាការរួមបញ្ចូលគ្នានៃកត្តាទាំងនោះមានដូចជាការធ្វើពលកម្មដោយបង្ខំកង្វះអាហារ កង្វះការថែទាំសុខភាព និងគ្មានវិធីទប់ស្កាត់ការមានផ្ទៃពោះមានន័យថាស្ត្រីត្រូវ «ស៊ូទ្រាំ» ពពោះចំនួនប្រាំបួនខែ។ «បើទោះជាអ្នកមានជីវភាពរស់នៅល្អប្រសើរក៏ដោយបើអ្នកមានផ្ទៃពោះមិនស្របទៅតាមឆន្ទៈរបស់អ្នក... វាគឺជាការរំលោភសិទិ្ធមនុស្សដ៏អាក្រក់បំផុតដែលកើតឡើងចំពោះអ្នក»។
សាលាក្តីបានបដិសេធ
ទោះបីជាមានកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងពីលោកស្រី Behnke Studzinsky ដែលជំរុញឲ្យព្រះរាជអាជ្ញា និងភាគីពាក់ព័ន្ធផ្សេងទៀតស្នើទៅសាលាក្តីខ្មែរក្រហមឲ្យធ្វើការស៊ើបអង្កេតលើករណីបង្ខំឲ្យពពោះក្តីក៏ការិយាល័យសហចៅក្រមស៊ើបអង្កេត (OCIJ) បានបដិសេធ។
នៅក្នុងសេចក្តីសម្រេចដែលបានចេញផ្សាយក្នុងខែមិថុនាកន្លងទៅការិយាល័យសហចៅក្រមស៊ើបអង្កេត (OCIJ) បានលើកឡើងពីបញ្ហាផ្លូវច្បាប់ដែលទាក់ទងនឹងសិទ្ធិបន្តពូជរវាងឆ្នាំ ១៩៧៥ ដល់ឆ្នាំ ១៩៧៩ ថាខ្វះខាតភ័ស្តុតាង និងពេលវេលានៃការដាក់សំណើគឺមិនសមស្រប។
OCIJ សរសេរថា៖ «នាពេលបច្ចុប្បន្ននេះបន្ទាប់ពីចំណាយពេលអស់ជាច្រើនឆ្នាំធ្វើការស៊ើបអង្កេតលើករណីបង្ខំឲ្យរៀបការគឺមិនមានភ័ស្តុតាងដើម្បីគាំទ្រដល់គោលនយោបាយនៃការបង្ខំឲ្យពពោះនោះទេ» ទោះបីជាការពន្យល់ថាករណីខ្វះភ័ស្តុតាងត្រូវបានគេលុបចោលហើយក្តី។ «សំណើទាំងពីរនេះត្រូវបានដាក់មកយឺតខ្លាំងពេកហើយមិនបានបង្ហាញពីអង្គហេតុច្បាស់លាស់នោះទេ»។ សម្រាប់លោកស្រី Behnke នេះគឺជារឿងខកចិត្តមួយ។ ក្រុមមេធាវីរបស់លោកស្រីបានជ្រើសរើសមិនប្តឹងឧទ្ធរណ៍លើការសម្រេចនេះទេ។
សម្រាប់អ្នកស្រាវជ្រាវលោកស្រី Theresa de Langis, ដែលបានបង្កើតគម្រោងប្រវត្តិសាស្ត្រផ្ទាល់មាត់របស់ស្ត្រីកម្ពុជាត្រូវបានគេប្រាប់ថា៖ «វាយឺតពេក» គឺវា «មិនល្អគ្រប់គ្រាន់»។ «វាពិតជាខកចិត្តមែនទែននៅពេលដែលគេប្រាប់ថាវាយឺតពេក»។ ខ្ញុំយល់ប្រសិនបើវាមិនបានបំពេញទៅតាមច្បាប់។ ប៉ុន្តែការនិយាយថាវាយឺតពេកសម្រាប់ឲ្យតុលាការជួយពង្រីកការស្វែងរកយុត្តិធម៌សម្រាប់ស្ត្រី...ខ្ញុំគិតថាជាការខកខានឱកាសដ៏ធំមួយ»។
លោកស្រី De Langis ជាអ្នកស្រាវជ្រាវអំពីស្ត្រី សន្តិភាព និងផ្នែកសុវត្ថិភាព... បានថ្លែងថាករណីនេះមិនមែនជាករណីតែមួយសម្រាប់តែសាលាក្តីខ្មែរក្រហមនោះទេវាគឺជាបញ្ហាសកលដែលក្នុងនោះបទពិសោធន៍នៃជីវិតរបស់ស្ត្រីមិនត្រូវបានគេកត់សម្គាល់ដោយតុលាការអន្ដរជាតិនានារហូតដល់មានរលកនៃការតស៊ូមតិមួយសម្រាប់រឿងរ៉ាវទាំងនោះដែលត្រូវបានគេលើកឡើង។
លោកស្រីថ្លែងថា៖ «ផ្នែកមួយនៃច្បាប់គឺមើលមិនសូវឃើញទេនៅពេលដែលនិយាយដល់បទពិសោធន៍របស់ស្ត្រីទាំងនោះ។ ច្បាប់ត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយបុរសដើម្បីការពារបុរសហើយស្ត្រីគ្រាន់តែជាកម្មសិទ្ធិរបស់ពួកគេប៉ុណ្ណោះ។ ចាប់តាំងពីពេលនោះមកយើងបានធ្វើការកែប្រែជាបន្តបន្ទាប់ដើម្បីពង្រីកឆ័ត្រសម្រាប់យុត្តិធម៌។ ដូច្នេះប្រសិនបើអ្នកមើលឃើញថាស្ត្រីគ្រាន់តែជាកម្មសិទ្ធិរបស់អ្នកនោះអ្នកពិតជាមើលមិនឃើញថាការបង្ខំឲ្យស្ត្រីពពោះថាជាបញ្ហាទេ»។
ក្នុងបន្ទប់សវនាការគំនិតដែលគិតពីការឲ្យពពោះដោយបង្ខំអាចក្លាយជារឿងមិនសូវច្បាស់ប្រហែលជាមានការយល់ឃើញថាតើវាជាការយល់ព្រម ឬជាការបង្ខិតបង្ខំហើយជនរងគ្រោះត្រូវបានគេអង្កេតថាតើវាជាការគំរាមពិតប្រាកដមែន ឬក៏ជារឿងប្រឌិត។ ជាធម្មតារឿងនេះតែងតែកើតឡើងនៅក្នុងករណីរំលោភ និងការបំពានផ្លូវភេទ។
ប៉ុន្តែសម្រាប់លោកស្រី De Langis ថ្លែងថា៖ «គ្មានការយល់ព្រមកើតឡើងក្នុងរឿងយ៉ាងដូច្នេះទេ» នៅក្នុងបរិបទនៃការបង្ខំឲ្យរៀបការរបស់ពួកខ្មែរក្រហម។
លោកស្រីនិយាយថា៖ «បើយោងតាមបរិយាកាសគឺធ្វើតាមការបង្គាប់ដូច្នេះការយល់ស្របគឺវាក្លាយជារឿងមួយដ៏គួរឲ្យសង្ស័យ»។
ជាឧទាហរណ៍លោកស្រីបានដកស្រង់តួអង្គមួយក្នុងរឿងដែលបានយកមកពីគម្រោងរបស់លោកស្រីបានឲ្យដឹងថាប្តី និងប្រពន្ធពួកគាត់នឹងជួបផលវិបាកធ្ងន់ធ្ងរប្រសិនបើពួកគាត់មិនព្រមរួមភេទដូច្នេះដើម្បីគេចចេញពីផលវិបាកដែលអាចកើតមានឡើងគឺពួកគាត់ត្រូវស្រុះស្រួលទៅតាមដំណើរ។
លោកស្រី De Langis ថ្លែងថា៖ «សម្រាប់ស្ត្រីនៅក្នុងគំនិតរបស់គាត់វានៅតែជាការរំលោភបំពានមួយដដែលប៉ុន្តែនៅក្នុងបរិបទគឺនាងគ្មានជម្រើសផ្សេងទេ»។
គ្មានជម្រើស
ស្ថានភាពនេះគឺដូចរឿងរបស់អ្នកស្រី នាង ដែរ។ ទោះបីជាអ្នកស្រីបានបដិសេធរួមដំណេកជាមួយប្តីនៅយប់ដំបូង និងយប់ទី ២ បន្ទាប់ពីពិធីមង្គលការជាក្រុមនោះក្តីក៏ស្វាមីរបស់អ្នកស្រីត្រូវបានគេហៅទៅណែនាំអំពីរបៀបនៃការរួមភេទហើយនៅយប់ទីបីពួកគាត់បានប្តូរចិត្ត។
អ្នកស្រីនាងថ្លែងថា៖ «ដោយសារតែខ្ញុំភ័យខ្លាចហើយខ្ញុំត្រូវធ្វើវាជាចាំបាច់ខ្ញុំក៏បានសម្រួលទៅតាមដំណើរ។ ខ្ញុំមិនបានរឹងទទឹងនោះទេខ្ញុំគ្រាន់តែនៅដេកស្ងៀម។ ខ្ញុំគ្មានអារម្មណ៍អ្វីទាំងអស់ ខ្ញុំភ័យខ្លាចយ៉ាងខ្លាំង»។
មេធាវីភាគីស៊ីវិលលោកស្រី Behnke និយាយថាស្ត្រីដែលមានផ្ទៃពោះត្រូវបានគេបង្ខំដោយសារតែមានការភ័យខ្លាចហើយមានគូស្វាមីភរិយាមួយចំនួនរត់គេចដោយសារតែបដិសេធការរួមដំណេកហើយមានអ្នកខ្លះទៀតត្រូវបានគេគំរាម ឬក៏ដាក់ទោសជាដើម។
លោកស្រីថ្លែងថា៖ «ប្រជាជនបានគិតថាពួកគាត់គ្មានជម្រើសទេ។ ពួកគាត់គ្មានមធ្យោបាយណាផ្សេងទៀតដើម្បីគេចចេញទេ»។
លោកស្រី Kasumi Nakagawa អ្នកស្រាវជ្រាវជនជាតិជប៉ុនបានទាញរឿងរ៉ាវផ្សេងៗរបស់ស្ត្រីជាច្រើនមកចងក្រងនៅក្នុងសៀវភៅរបស់ស្រីដែលមានឈ្មោះថា «ភាពជាម្តាយនៅក្នុងសម័យសង្គ្រាម» បានឲ្យដឹងថាមិនមានស្ត្រីណាម្នាក់ដែលលោកស្រីបានសម្ភាសចង់មានផ្ទៃពោះនៅក្នុងរបបខ្មែរក្រហមនោះទេ។
ប៉ុន្តែលោកស្រីបានព្រមានប្រឆាំងនឹងភាព «លម្អៀង» ចំពោះការបង្ខំឲ្យពពោះដោយលោកស្រីនិយាយថាការមិនគោរពចំពោះជីវិតមនុស្សក្នុងរបបនោះគឺជារឿងផ្ទុយពីការអះអាងដែលថាធ្វើដើម្បីបង្កើនចំនួនប្រជាជន។
លោកស្រីថ្លែងថាពួកគេមិនខ្វល់អំពីសុខុមាលភាពរបស់មាតា និងទារកទេ។ ប្រសិនបើខ្មែរក្រហមចង់ឲ្យស្ត្រីមានផ្ទៃពោះក្នុងគោលបំណងបង្កើនចំនួនប្រជាជនមែននោះគួរតែមានសញ្ញាប្រាប់ថាពួកគេបានយកចិត្តទុកដាក់ថែទាំដល់ស្ត្រីទាំងនោះប៉ុន្តែមិនឃើញមានទេ។
លោកស្រីបន្ថែមថាខណៈពេលដែលគូស្វាមីភរិយាត្រូវបានគេបង្ខំឲ្យរួមដំណេកគឺទម្រង់មួយនេះវាជាការរំលោភបំពានប្រឆាំងទាំងបុរស និងស្ត្រី។ «ស្ត្រីទាំងនោះបានប្រាប់ [ខ្ញុំ] ថាពួកគាត់មិនចង់មានផ្ទៃពោះទេព្រោះនៅពេលដែលពួកគាត់គិតអំពីអនាគតរបស់កូនគាត់ដែលត្រូវកើតមក [ពួកគាត់ខ្លាច] ថាកូនគាត់ជួបទុក្ខលំបាកជាពិសេសខ្លាចថាកូនគាត់មិនអាចរស់បានខណៈជីវិតរបស់ពួកគាត់ត្រូវរស់នៅក្នុងភាពភ័យតក់ស្លុតទាំងស្រុង»។
ចំពោះបទពិសោធរបស់អ្នកស្រីនាងអ្នកស្រីមិនចង់មានផ្ទៃពោះជាថ្មីម្តងទៀតទេប៉ុន្តែមិនមានវិធីណាដើម្បីការពារនោះទេ។ អ្នកស្រីបានស៊ូទ្រាំពពោះម្តងទៀតហើយថ្ងៃមួយខណៈពេលដែលអ្នកស្រីកំពុងធ្វើការពេលនោះអ្នកស្រីមិនមានអ្វីហូបទេសូម្បីតែបាយបន្តិចក៏គ្មានដែរជំនួសវិញអ្នកស្រីបានដើររកបេះផ្លែឈើណាដែលអាចហូបបានយកមកជ្រលក់ជាមួយនឹងអំបិល។
អ្នកស្រី នាង បានផ្ដល់កំណើតកូនប្រុសរបស់អ្នកស្រីម្នាក់នៅឆ្នាំ ១៩៧៧ ហើយកូនអ្នកស្រីនៅរស់រានមានជីវិត។
អ្នកស្រីនិយាយពីលក្ខខណ្ឌដ៏យង់ឃ្នងដែលស្ថិតនៅក្រោមរបបខ្មែរក្រហមនាពេលនោះ។ អ្នកស្រី នាង ចាត់ទុកការមានផ្ទៃពោះកូនដំបូងរបស់អ្នកស្រីថាជាការបង្ខំរបស់អង្គការ។ ហើយការមានផ្ទៃពោះលើកទីពីរគឺជាការបង្ខំរបស់ស្វាមី។ ទោះបីជាពួកគាត់មានកូនរហូតដល់ ៩ នាក់បើទោះបីជាពួកគាត់មិនដែលស្រឡាញ់គ្នាក្តី។
អ្នកស្រីនិយាយទាំងទឹកភ្នែកថា៖ «រហូតមកទល់ពេលនេះអារម្មណ៍គឺនៅដដែលខ្ញុំមិនដែលមានអារម្មណ៍រ៉ូមែនទិកអីទេ។ ប្តីរបស់ខ្ញុំបានធ្វើឱ្យខ្ញុំពិបាកចិត្តយ៉ាងខ្លាំងមើលទៅគាត់ហាក់ដូចជាមិនខ្វាយខ្វល់ពីក្រុមគ្រួសារនោះទេ»។ អារម្មណ៍ស្រឡាញ់ចំពោះកូន និងអារម្មណ៍សោកស្តាយចំពោះអ្វីដែលកើតឡើងក្នុងជីវិតអ្នកស្រីគឺវាពិបាកក្នុងការចែករំលែកទៅដល់មនុស្សជាទីស្រឡាញ់របស់អ្នកស្រីណាស់ទោះបីជាពេលវេលាកន្លងផុតទៅអស់ ៤ ទសវត្សរ៍មកហើយក្តី៕ NS
ប្តីប្រពន្ធមួយគូឡើងប្តេជ្ញាចិត្តនៅចំពោះមុខអង្គការនៅក្នុងពិធីរៀបការជាក្រុមនៅក្នុងរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យខ្មែរក្រហម។ រូបថត សហការី
ប្រភព៖ ភ្នំពេញប៉ុស្ត៏
loading...
0 comments:
Post a Comment